UNITY’NİN YENİ ÜCRET POLİTİKASI HUKUKEN GEÇERLİ Mİ?

Bu hafta Unity, yeni telif ücreti politikasını tanıttı. Artık her bir kullanıcının (end-user) oyunu indirmesi esnasında oyun şirketinden indirme başına ek telif ücreti talep edeceğini duyurdu. Sektör tarafından dikkat çeken bu ücret politikasını, sadece büyük ölçekli oyun şirketlerine uygulayacağı yönünde revize eden Unity’nin bu politikası hukuka uygun mu?

UNITY OYUN SEKTÖRÜNDE NEDEN ÖNEMLİ?

Öncelikle Unity’nin oyun şirketlerine sağladığı kolaylıktan bahsedelim.

Unity, bir mobil veya bilgisayar oyunun teknik kısımlarının çalışması için gerekli olan ve kişilerin veya şirketlerin oyun geliştirmek amacıyla kullandığı programlar olan oyun motorları geliştirir. Bu oyun motorları aslında birer yazılımdır. Oyun geliştirici, bu motoru kullanarak oyundaki mekanik sistemi kurar, (örneğin oyunda yere doğru düşen objelerin yer çekimine uygun şekilde düşmesi) talebe göre çarpışma ve birleşme efektlerini fizik kurallarına uygun şekilde görselleştirir, kullanıcının dokunuşuna göre oyundaki objelerin yer değiştirmesini ve birçok teknik altyapıyı sağlar. Buradan oyun motorunun bir oyun için ne kadar önemli olduğunu anlayabiliriz.

Aslında oyun geliştiriciler kendi oyun motorunu da yapabilir ancak bu çok daha fazla işgücü, vakit ve nakde sebep olabilir. Bu nedenle birçok oyun geliştirici için Unity gibi oyun motoru sağlayıcısı şirketlerle çalışmak çok daha makul olabilir.

HUKUKİ BOYUTU

Asıl konumuza gelelim: Unity telif ücret politikasında böyle bir değişiklik yapabilir mi?

Yukarıda bahsettiğimiz oyun motorları aslında birer yazılımdır. Yazılımlar kural olarak Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında telif hükümleri ile korunur. Bu kanundaki kriterleri sağlayan yazılımlar üzerine telif koruması mevcuttur. Yazılımı meydana getiren kişi/şirket yazılımın telif hakkı sahibi olarak nitelendirilir. Örneğin Unity’nin geliştirdiği bir bir oyun motoru yazılımının telif hakkı sahibi Unity’dir ve bu yazılımın izinsiz kopyalanması, izinsiz şekilde indirilmesi, çoğaltılması, çoğaltılan nüshaların satılması hallerinde dava açma ve tazminat talep etme gibi haklara sahiptir. Buraya kadar bir sorun yok. Konu, Unity oyun motorlarının oyunlara entegre biçiminde başlıyor.

Unity oyun motoru ile oyun geliştiren bir kişi/şirket aslında oyun motorunun/yazılımın üzerine önemli derecede ekleme ve değişiklik yaparak, bu örnekte taslak denebilecek yazılımı (oyun motoru), oyun haline getiriyor. Burada oyun motoru yazılımı üzerine yazılarak oyunun elde edildiğini söylemek gerekir. Bir başka deyişle, burada hukuken uyarlama olduğundan hareketle meydana gelen nihai oyunun bir işleme eser olarak korunacağı söylenmelidir.

Hukuki ifadeleri sadeleştirirsek; Unity’nin oyun motoru yazılımı başta hukuken bir eser niteliğinde olup telif ücreti doğsa da (Unity oyun geliştiricilerden oyun meydana gelmeden önce yani ilk etapta bir ücret zaten almaktadır.) oyunla öylesine entegre hale gelmiştir ki oyunun son kullanıcı tarafından indirildiği sırada ayrı bir yazılım olarak var olmaz. Bu durumu suya homojen şekilde dağılmış bir şekere benzetebiliriz. Artık suyu şekerden ayırmak çok zor hatta imkansızdır.

Tüm bunlardan hareketle; oyunun son kullanıcı tarafından indirilen versiyonunda artık hukuken Unity’e ait bir eser bulunmamaktadır. Bu nedenle Unity’nin, her indirmede telif ücreti alma (pay-per-install) politikası yasal dayanaktan yoksundur.

KAYNAKÇA

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu

Elnur Karimov, BİLGİSAYAR (VİDEO) OYUNLARININ FİKİR VE SANAT ESERLERİ KAPSAMINDA KORUNMASINDA UYGUN ESER KATEGORİSİ SORUNUhttps://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1423690